تلفن دومین فنّاوری مخابرات پس از تلگراف است که از نخستین سالهای اختراع، در ایران از آن استفاده شد.در 14 فوریه 1876 گراهام بل تلفن اختراعی خود را به ثبت رساند. در سال 1877 نیز ادیسون تلفن بل را تکمیل کرد که اساس تلفن امروزی محسوب میشود.
11 یا 12 سال پس از اختراع آن، تلفن به ایران وارد شد. ناصرالدین شاه در یادداشتهای خود، در شرح وقایع جمادی الاخر سال 1302، به تلفنی اشاره میکند که رهآورد سفر فرنگ معین الملک(سفیر ایران در عثمانی) بوده و از آن برای برقراری تماس از شمسالعماره تا باغ سپهسالار استفاده میشده و ظاهراً این نخستین تماس تلفنی در ایران بوده است.
تلفن نخستینبار در دستگاه دولتی ایران و در عصر ناصری به راه افتاد ولی اعطای نخستین امتیاز تلفن و رواج آن در عصر مظفری بود. در ذیحجّه 1319 نخستین امتیاز تلفن در تبریز به مدت 50 سال به شرکتی واگذار شد تا برای راهاندازی تلفن به شعاع 24 کیلومتر اقدام کند. ولی با انحلال شرکت، سیدمرتضی مرتضوی (یکی از شرکا) با ضبط اموال شرکت بابت مطالبات خود، اداره آن را شخصاً به عهده گرفت و پس از فوت او مؤسسه تلفن تبریز و حومه به شرکت سهامی بدل شد.
رسیدگی به امور تلفن تا 1308 به عهده وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه بود، ولی به سبب تخطیِ بعضی از مؤسسات تلفنی از آن سال با تصویبنامهای، رسیدگی به امور تلفن و شکایات مشترکین به وزارت پست و تلگراف واگذار شد و نام وزارتخانه نیز به وزارت پست و تلگراف و تلفن تغییر یافت.
برای تسهیل در مکالمات تلفنی، که به صورت مغناطیسی بود و با واسطه صورت میگرفت، در 21 شهریور 1316 شبکه تلفنی خودکار با 6 هزار شماره از شرکت زیمنس آلمان خریداری شد و در تهران(مرکز تلفن اکباتان) راهاندازی گردید.
شبکه بینالمللی تلفن ایران، در پی اظهار تمایل حکومت عراق در سال 1315 به ایجاد تماس تلفنی با آن کشور، پیریزی شد. ارتباط تلفنی بیسیم نیز در 31 تیر 1327 میان تهران و لندنبرقرار شد.
مجلس شورای ملی در آذر 1331، لایحه ملی شدن شرکت تلفن را به تصویب رساند. این شرکت آمادگی خود را برای الحاق به وزارت پست و تلگراف و تلفن اعلام کرد و در اردیبهشت 1332 وجوه سهامداران شرکت سابق تلفن را پرداخت نمود.
برنامه خودکار کردن شبکه تلفنی شهرستانها در 1334 با خرید 180 هزار شماره تلفن خودکار از آلمان به مرحله اجرا درآمد. طرح تلفن خودکار بین شهری و بینالمللی نیز در سال 1349 راهاندازی شد. در 1343 شبکه مخابرات خودکار(سیستم مایکروویو) که در ارائه خدمات مخابراتی، خصوصاً در تماس بین شهری و بینالمللی، حائز اهمیت بود، در مخابرات ایران به کار گرفته شد.
برای تمرکز امور مخابراتی و ارتباطی در داخل کشور و برقراری تماس با سایر کشورهای جهان، در 1350 شرکت مخابرات ایران از ادغام شرکت سهامی تلفن و امور تلگراف، که شرکت دولتی است، تأسیس شد که تاکنون با این نام ، زیرنظر وزارت پست و تلگراف و تلفن، فعالیت میکند.
با توسعه فنّاوری مخابرات در دنیا، در سال 1368 استفاده از سیستمهای دیجیتال، در ایران آغاز شد.
آخرین فنّاوری صنعت تلفن، تلفن سیار(موبایل / همراه) است که در سال 1373 شبکه آن در ایران دایر شد.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: تاریخ
برچسبها: علوم اجتماعیمخابراتتلفنتاریخچه ارتباطات